języki słowiańskie
  • interfiksy typu –o-, -e-, -i-, -u-

    15.10.2023
    15.10.2023

    Chciałem zapytać o etymologię międzyrostków -o- oraz -e- (i ewentualnie innych międzyrostków: -i-‎, -ch-, -u-, -y-). Wiem, że są one pochodzenia prasłowiańskiego (Dobromirъ, čьrnobylь, vojevoda), lecz nie mogę znaleźć ich dalszej etymologii. Czy możliwe jest pokrewieństwo z starogreckim -ο-?

  • Ochrzczony czy ochrzcony?
    3.09.2018
    3.09.2018
    Szanowni Państwo,
    w zasadzie imiesłów bierny od chrzcić powinien chyba brzmieć chrzcony (jak chwycić, chwycony), tak zresztą mówi się na wielkopolskiej (niemazurzącej!) wsi. Czy cz w chrzczony jest hiperpoprawnością, uproszczeniem fonetycznym, czy śladem jakiejś innej formy pierwotnej bezokolicznika (np. *chrścić)?

    Dziękuję za pomoc,
    Łukasz
  • Pochodzenie móc

    29.05.2022
    29.05.2022

    Szanowni Państwo!

    Usłyszałem wczoraj na lekcji niemieckiego, że polskie słowo mogę pochodzi od niemieckiego mögen oznaczającego móc. Chciałbym zapytać, czy ta forma oraz inne formy tego słowa (móc, możemy itd.) faktycznie były starsze i to od nich język polski, a może też i inne języki słowiańskie, wzięły swoje formy.

    Z góry dziękuję za wszelką odpowiedź.


    Z wyrazami szacunku

    Adrian

  • Pochodzenie nazwy miejscowej Żołynia w pow. łańcuckim

    12.03.2021
    12.03.2021

    Szanowni Państwo, 

    zwracam się do Państwa z prośbą o udzielenie porady językowej, dzięki której – taką mam nadzieję – społeczność Gminy Żołynia pozna etymologię słowa „Żołynia”.

  • pośledni i ostatni
    18.11.2010
    18.11.2010
    Moje pytanie dotyczy etymologii i zmian znaczeniowych słowa pośledni, które w języku polskim występuje znacznie rzadziej niż w innych językach słowiańskich i znaczy 'gorszy', podczas gdy w pozostałych: 'ostatni'. Na kiedy datuje się tę zmianę semantyczną? Jest to słowo wykształcone w języku polskim na bazie rdzenia prasłowiańskiego czy zapożyczone z innego języka słowiańskiego? I wreszcie skąd pochodzi słowo ostatni, które – zdaje się – wyparło przymiotnik pośledni?
  • tata czy tato?
    10.06.2008
    10.06.2008
    Od pewnego czasu zastanawia mnie poprawność słów tata i tato. Mieszkam na Śląsku, gdzie popularniejsza wydaje się ta pierwsza alternatywa (szczególnie wśród rodowitych Ślązaków), podczas gdy w innych rejonach Polski częściej spotykam określenie tato. Czy region rzeczywiście ma tu jakieś znaczenie? Tata wydaje się bardziej logiczny (mamy tu dwie te same sylaby – tak jak w wyrazie mama).
    Proszę o odpowiedź!
  • zaimki osobowe w 3. osobie liczby mnogiej
    14.02.2020
    14.02.2020
    Szanowni Państwo,
    w języku słoweńskim i języku serbsko-chorwackim w 3. osobie liczby mnogiej oprócz zaimków osobowych oni (r.m.) i one (r.ż.) występuje też ona (r.n.). Czy w języku polskim również kiedyś tak było?
  • (Z)nachodzić czy (z)najdować?

    30.11.2020
    30.11.2020

    Dzień dobry!

    Istnieje podobieństwo między znajdowaniem a chodzeniem. Lazł-znalazł, idę-znajdę, chodził-znachodził, szoł-naszoł, idu-najdu. Czy to cecha wyłącznie języków słowiańskich?


    Pozdrawiam

    Marcin Nowak

  • beze i przeze
    14.01.2005
    14.01.2005
    Witam
    Przyimek bez przed zaimkiem mnie występuje w formie beze. Podobnie przyimek przez – w formie przeze. Są to jedyne sytuacje, w których używamy przyimków beze i przeze (a więc jedynie przed zaimkiem mnie). Jaka jest przyczyna takiego zjawiska i jak można by je fachowo nazwać?
    Dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.
  • choroba Aujeszkyego
    26.05.2004
    26.05.2004
    „Choroba Aujeszkyego nadal problematyczna w Polsce i krajach UE (ramowy program zwalczania chA w Polsce)”. Czy w odmianie nazwisko powinnam zapisać Aujeszkiego? A może należy użyć apostrofu? Nazwisko jest prawdopodobnie węgierskie czy słowiańskie – nie wiem. A skrót owej choroby (chA) jest właściwy?
    Będę wdzięczna za odpowiedź.
    Marta
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego